De strengpers is een machine voor de massaproductie van stenen. De stenen uit een strengpers hebben een herkenbaar, glad en hoekig uiterlijk en worden strengpersstenen genoemd. De strengpers kan perforaties en versieringen aanbrengen en de zogenaamde vormeling (stukken klei ter grootte van een steen) kan ook verderop in het productieproces nog bewerkt worden.

De strengpers is in de negentiende eeuw uitgevonden en is in de loop van de twintigste eeuw uitgegroeid tot de snelste machine om baksteen te vormen. Hij dankt zijn naam aan de streng klei die uit de pers komt en tot zogenaamde vormelingen gesneden wordt, stukken klei ter grootte van een steen.

Gebrek aan vette klei

Voor strengpersen is klei met een dichte structuur nodig, omdat de vormelingen bij het snijden en drogen hun vorm moeten kunnen houden zonder steun van een vormbak. Vette klei, oftewel klei met weinig zand, is daar geschikt voor. In Nederland is echter vrij veel schrale klei aanwezig, die veel zand bevat. Daardoor zijn er veel vormbaksteenfabrieken en zijn vormbakstenen in Nederland gangbaar.

Hoogwaardige strengpersstenen

Strengpersstenen gelden als hoogwaardig en zijn in het algemeen duurder dan vormbakstenen. Met een strengpers verkrijgt men een opvallend hoekige steen die in twee richtingen strak en glad is; de snijvlakken zijn juist enigszins ruw en tonen meestal boogvormige snijsporen. Het materiaal is hard en heeft een hoge dichtheid. Het materiaal neemt minder water op dan bij vormbakstenen het geval is. De steen is hard en weinig poreus, zodat verwering en vuil niet veel kans krijgen.

Het perforeren van de steen

Als het persmondstuk van de strengpers wordt voorzien van stalen of glazen doorns, ontstaan er perforaties of doorlopende gaten in de steen. Perforaties besparen grondstof en zorgen voor een snelle en gelijkmatige droging. Het drogen kost minder warmte en het gewicht van de steen is lager. Het perforeren zorgde er vroeger ook voor dat de stenen niet kromtrokken bij de hoge baktemperatuur die bij strengpersstenen nodig is. Vanaf de jaren tachtig kon men het stookproces en de kleisamenstelling beter beheersen en is kromtrekken steeds minder een probleem.

Als nadeel van perforaties geldt, dat de steen schade kan oplopen bij de holtes en dat zich daar vuil kan ophopen. Bij ondeugdelijk metselwerk of slecht geplaatste stenen kan er zakwater uit specie of regenwater binnendringen in de perforaties van de steen, wat tot vorstschade kan leiden, maar bij een goede uitvoering van het werk is er geen bezwaar tegen het gebruik van geperforeerde stenen, ook niet in de buitenmuur.

Structuur of tekening op de steen

Diepe perforaties of doorlopende gaten in de steen zitten steeds in de ruwe kant, maar de gladde kanten van de steen kunnen met rollen voorzien worden van structuur of tekening. Een rol met golfprofiel geeft sleuven of nerven, een rol met tanden geeft kepen en met een onregelmatig gevormde rol is een boomschorsachtige structuur te bereiken, of een uiterlijk dat leken aan een handvormsteen doet denken. Toch is de structuur anders en bovendien zal hij zich herhalen als de rol rond is geweest.

Een nadeel van de strengpers is, dat hij niet goed kruisende richels of structuren kan aanbrengen: alleen evenwijdig aan de persrichting kunnen er grote structuren in de gladde kanten geperst worden. Kleine structuren zijn nog wel met een rol in te persen, maar twee flinke rillen haaks op elkaar zijn onmogelijk.

Bij gevelbaksteen uit de strengpers is er de keuze tussen vol en geperforeerd, tussen glad (vlak onbezand) en vlak bezand en tussen generfd of ongenerfd. Het bezanden is een extra productiestap en wordt dus standaard niet gedaan. Bij het bezanden worden de twee kopse kanten bezand en één lange kant die in het zicht ligt (de strek).

Mocht u nog vragen of opmerkingen hebben, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen.

In onze showtuin kunt u altijd (ook buiten de openingstijden) rondlopen en ons assortiment keramische tegels, betontegels, aanbiedingen in metselstenen, kunstgras, grind, split, sierbestrating en betonelementen bekijken. Daarnaast hebben we ook aantrekkelijke aanbieding- en restpartijen.