Proces bakken metselstenen
De maatafwijkingen die optreden bij metselstenen hebben voor 10 tot 12% te maken met het droog- en bakproces van de stenen. Tijdens de productie wordt rekening gehouden met deze te verwachten krimp. De stenen worden dus een stukje groter gemaakt dan de uiteindelijke standaard maar die ze moeten hebben. Factoren die de mate van krimp tijdens het bakproces beïnvloeden zijn:

• Het vochtgehalte
• Het type klei
• De gewenste kleur en hardheid.

Drogen van metselstenen
Geproduceerde metselstenen heten voordat ze gebakken zijn vormelingen. Voordat deze vormelingen worden gebakken in de oven, moeten ze eerst vocht verliezen. Anders is de kans groot dat de stenen gaan barsten. Moderne steenbakkerijen drogen de vormelingen kunstmatig in droogkamers of droogtunnels. Dit droogproces duurt 2 tot 4 dagen. In dit droogproces wordt gebruik gemaakt van de restwarmte, die vrijkomt bij het bakproces in de oven. In ambachtelijke bakkerijen drogen de stenen in de open lucht, of soms onder een afdak. Op deze manier duurt het droogproces 1 tot 3 weken, afhankelijk van het klimaat en het formaat van de steen.

Bakken in moderne steenbakkerijen
De gedroogde stenen worden automatisch (of met een handbediende machine) uit de drogerij gehaald. Ze worden mechanisch van de droogplaten of drooglatten geschoven. De stenen worden op vuurvaste blokken tot stookpakketten gegroepeerd. Soms wordt er voor het bakken nog handmatig kleurstof op de gedroogde stenen aangebracht.

Stookproces metselstenen
De stenen worden gebakken bij een temperatuur tussen de 1.050 ºC en 1.250 ºC. De temperatuur is afhankelijk van het materiaal (de soort klei) en het gewenste steentype. In Nederlandse steenfabrieken bakt men hoofdzakelijk met aardgas. De gasbranders zorgen voor een constante baktemperatuur van de metselsteen. In een enkel geval worden er nog kolen gebruikt, maar eigenlijk is dit iets van vroeger. De stoker gooide toen kolen door de gaten in het ovendak op het vuur. Hij deed dat zeer nauwkeurig, zodat de temperatuur en de stooktijd goed in de gaten kon worden gehouden